Panik pozğunluğu və panik atak nədir?Panik pozğunluğu və panik atak psixiatriyada ən çox rast gəlinən problemlərdəndir. Panik pozğunluğu təkrarlanan və gözlənilməz panik ataklarla xarakterizə olunur. Psixi pozğunluqlar üçün diaqnostik və statistik təlimata (DSM) uyğun olaraq, birdən başlayan və dəqiqələr ərzində pik həddə çatan güclü qorxu və narahatlıq hissi kimi müəyyən edilir.
Panik atak əlamətləri hansılardır?Panik atak simpatik sinir sistemini tetikleyen bir vəziyyətdir. Bu tətikdən sonra bədəndə adətən təhlükəli vəziyyətlə qarşılaşdıqdan sonra meydana gələn “döyüş və ya qaç” reaksiyası meydana gələ bilər. Heç bir xəbərdarlıq əlaməti olmadan baş verən panik atak, başlanğıcdan təxminən 10 dəqiqə sonra kulminasiya nöqtəsinə çatır.
Hücumun şiddətlənməsi zamanı müxtəlif əlamətlər və simptomlar bir insanın çaxnaşma hissini müşayiət edə bilər:
- sinə ağrısı
- udqunmaqda çətinlik
- tənəffüs problemləri
- nəfəs darlığı
- çox sürətli nəfəs almaq
- ürək döyüntüsünün sürətləndirilməsi
- özündən gedəcəkmiş kimi hiss etmək
- isti flaşlar
- titrəmə
- tərləmə
- ürəkbulanma
- mədə ağrısı
- bədənin müxtəlif yerlərində qıcıqlanma və ya uyuşma hissi
- ölümə yaxın olmaq hissi
- reallıqdan uzaqlaşma (derealizasiya)
- özündən uzaqlaşma (depersonizasiya)
Panik ataklar insanın həyatında hansı dəyişikliklərə səbəb olur?Müalicə olunmayan panik ataklar müxtəlif aspektlərdə həyatın rahatlığını ciddi şəkildə poza bilər. Bunlar:
- maşın sürmək qorxusu, evdən çıxmaq qorxusu
- tez-tez tibbi yardım almaq istəyi
- sosial vəziyyətlərdən qaçınmaq
- işdə və məktəbdə problemlər
- depressiya, narahatlıq və digər psixiatrik problemlər
- intihar və intihar düşüncələri
- spirtli içki və maddə istifadəsinə meyl
- maliyyə problemləri
Panik atak necə diaqnoz qoyulur?- Tez-tez təkrarlanan gözlənilməz panik atakları
- Hücumlardan ən azı birindən sonra prosesdə ən azı 1 və ya daha çox hücumun baş verə biləcəyi qorxusu və narahatlığı
- Qorxunun, idarəetmənin itirilməsi, infarkt keçirməsi və zehni tarazlığın itirilməsi kimi duyğulara əsaslanması və bu qorxu nəticəsində hücumu tətikləyəcəyi düşünülən mühit və davranışlardan qaçınmaq.
- Panik atakların əsas səbəbi heç bir maddə və ya narkotik istifadəsi ilə əlaqəli deyil.
- Panik ataklara səbəb olan hər hansı bir orqanik tibbi xəstəliyin aşkar edilə bilməməsi
- Hücumlar və ortaya çıxan simptomlar digər psixiatrik pozğunluqlarla izah edilə bilməz
